ÇİYAN İLAÇLAMA
     Çiyanlar zehirli canlılardır ve omurgasız hayvanlar sınıfı içinde incelenirler.
Çiyanlar vücut olarak farklı yapıya sahiptirler. Uzun ve ince bir yapıya sahip olan çıyanlar görünüş olarak kırkayağa benzerler. Çıyanların vücudu boğumlar şeklinde farklı bölmelerden meydana gelir. Renk olarak kırkayaktan farklı renge sahiptir. Çıyanların

 vücut bölmeleri kendi aralarında farklı renklerde olur. Çıyanların vücut bölmelerinin her birisinde karşılıklı bir çift ayak bulunur. Baş kısmında bir çift antenleri vardır. Bu antenler sayesinde besinlerin yerlerini ve kendisine gelebilecek tehlikeleri algılar. Baş kısmında 2 tane göz bulunur, alt tarafında ise besinleri parçalayıp yemeye yarayan ağızları vardır. Çıyanın üstünde bulunan bütün ayaklar zehirlidir. Bu bakımdan çıyanlar çok tehlikeli canlılar olarak bilinir. Yeryüzünde bütün kıtalara yayılmış olarak yaşarlar. Çıyanların boyları ve yapıları yaşadıkları alanlara göre değişiklik gösterir. En fazla 30cm büyüyebilirler. Genellikle çıyanlar;mavi çıyan, kırmızı çıyan, siyah çıyan, sarı çıyan, kahverengi çiyan olmak üzere farklı renklerde olabilirler.

    Çıyanlar doğal ortamda farklı yerlerde görülebilirler. Dış ortamda yaşayan çıyanlar dağda, taş diplerinde,  çayırda, bayırda, nemli olan topraklarda, ormanda, ağaç kabukları içinde ağaç yaprakları altında olmak üzere her ortamda rahatlıkla görülebilir. Çıyanlar genel olarak yuvalarını toprağı kazarak derin kısımlara yapmayı tercih ederler. Bazen yuvalarını taş dibine ağaç kovuğuna da yaptıkları görülebilir. İlkbahar ve sonbahar aylarında yağmurdan sonra yuvaları bozulan çıyanlar kaçarak yüksek yerlere ve evlerimize gelebilirler. Evlerimize gelençıyanlar ev ve yuva için çatı ve nem oranı yüksek olan bodrum kısımlarında yuva yaparlar. Bu bölümlerden ise çatlaklara kapı ve pencere kenarlarına, döşeme diplerine inerler. Ev ortamında her yerde çıyana rastlamak mümkündür. Çıyanların insanlara ve canlılara verdiği en büyük sıkıntı ve zarar insanı sokması ve zehirlemesidir. Çıyanın bütün kısımlarının zehirli olmasından dolayı canlıya teması etmesi veya canlıyı sokması ile o canlı zehirlenir, çoğu zaman ısırılan canlı kısmi felç geçirebilir veya ölebilirler. Çiyanlar gündüzleri pasif olarak yuvalarında dinlenirler geceleri de beslenmek için yuvasından çıkıp aktif bir şekilde etrafta gezinirler. Çöl ortamında yaşayan çıyanlar her zaman daha çok zehirlidirler. Çiyanlar besin olarak böcek, haşere grubu ve kemirgenleri tükettiği gibi ölü hayvan leşlerini de tüketirler. Çiyan kendisine yaklaşan avını ısırıp zehirledikten sonra onu besin olarak kullanır.
Çiyan ısırması sonucunda canlının vücudunda kızarıklık, , kaşıntı ve şiddetli acı, şişme his edilir. İnsanda ısırma sonucu halsizlik, bulantı iştahsızlık, kusma, baş ağrısı gibi belirtiler görülür.Çiyanlarda üremek için erkek ve dişi çıyana ihtiyaç duyulur. Çiftleşme olayından sonra çıyanlar onlarca yumurta bırakır. Belli sıcaklıkta gelişen yumurtalar çatlar ve çıyan yavruları ortaya çıkar ve hemen besin bulmak amacı ile etrafa yayılırlar. Çıyan ısırması durumlarında ısırılan yerin 5-6cm üzeri sıkıca bağlanır. Kalbe giden damar yolları kesilir. Çıyan ısırması ile karşılaşan kişi hemen en yakın sağlık kuruluşuna başvuru yapmalıdır. Çıyanlar insanlar ve diğer canlılar için çok tehlikeli bir haşere olduğundan mutlaka görüldüğünde mücadele edilmesi gerekir. Bunun için çıyan görüldüğünde alan mutlak süratle hemen ilaçlanması gerekir.